Δραχμές και άλλα παραμύθια - Μέρος 1ο

Αρχικά δε σκόπευα να γράψω κάτι σχετικό για την πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Τελικά όμως μου είναι αρκετά δύσκολο να αγνοήσω το μαζικό παροξυσμό που ζει η χώρα.Οι κραυγές είχαν ξεκινήσει πριν από τις εκλογές της 6ης Μαίου όπου το ιερατείο του μνημονίου διεμήνυε σε όλους τους τόνους ότι η ψήφος σε αντιμνημονιακά κόμματα ουσιαστικά συνεπάγεται με χρεοκοπία, με έξοδο από το ευρώ και άλλες βιβλικές καταστροφές. 



Τα μνημονιακά κόμματα ηττήθηκαν κατά κράτος και φυσικά δε συνέβη  τίποτα από όλα αυτά τα καταστροφολογικά μετά την Κυριακη των εκλογών. Το μόνο που συνέβη, είναι ότι οι Γερμανοί πλέον δέχονται πίεση από παντού ενώ μετά και το τελευταίο Eurogroup, ακόμα και οι πιο σκληροπυρηνικοί της λιτότητας φαίνεται να υποχωρούν. Φαντάζομαι ότι φυσικά όλα αυτά τα γνωρίζετε από τα ελληνικά ΜΜΕ οπότε προχωρώ.


Οι παπαγάλοι όμως συνεχίζουν να παίρνουν σβάρνα τα κανάλια και τις εφημερίδες και να παρουσιάζουν την έξοδο από πολύ πιθανή έως βέβαιη, επειδή δεν είμασταν καλά παιδιά, δεν εφαρμόσαμε τους απίθανους στόχους του μνημονίου, και άλλα τέτοια ωραία. Φυσικά μετά και το τελευταίο εκλογικό αποτέλεσμα, το επικοινωνιακό παιχνίδι μεταφέρθηκε και στα ευρωπαικά κλιμάκια για να θυμηθούμε πόσο αλλεργική είναι η φιλελεύθερη ευρώπη στις δημοκρατικές διαδικασίες. Το νέο χαμηλό στην ευρωπαική καραγκιοζιά επιτεύχθηκε σήμερα με τη διαρροή άλλης μίας ψεύτικης είδησης. Αυτό δείχνει και το μέγεθος του πανικού που έχουμε προκαλέσει στην Ευρώπη καθώς επίσης αποτελεί άλλη μία απόδειξη ότι το να μας "διώξουν" μόνο εύκολο δεν είναι. Στο επικοινωνιακό αυτό γαιτανάκι συμμετέχουν με τον παραδοσιακό βομβαρδισμό δημοσιευμάτων και οι Άγγλοι οι οποίοι έχουν φαγωθεί με την επικείμενη διάλυση του ευρώ. Λογικό. Πρώτον η οικονομική κυριαρχία του City, βασίζεται στον θάνατο του κοινού νομίσματος, και δεύτερον με κάθε δημοσίευμα του "έγκυρου" Economist χιλιάδες ευρώ καταθέσεων μετατρέπονται σε αγγλικές λίρες. Δεν ακούγεται κακή μπίζνα...

Τελοσπάντων στο επικοινωνιακό αυτό παιχνιδάκι πολλές φορές παίρνουν μέρος και άλλοι φορείς που προσπαθούν να επηρεάσουν τις εξελίξεις. Αυτό σε πολλές περιπτώσεις έχει χοντρύνει καθώς έχουμε φαινόμενα όπου επιχειρήσεις απειλούν το προσωπικό ότι αν ψηφίσουν σύριζα συνεπάγεται χρεοκοπία και κλείσιμο του μαγαζιού τους. Το μόνο που είναι αλήθεια από όλο αυτό, είναι ότι αν βγει ο Συριζα οι τραπεζίτες θα χάσουν τον έλεγχο των μαγαζιών που χρεοκόπησαν και αυτό το τρέμουν. Αντίστοιχα η Alpha Bank εξέδωσε την εξής ανακοίνωση την προηγούμενη εβδομάδα:

“Είναι απολύτως σωστό ότι δεν υπάρχει κανένας μηχανισμός με τον οποίο μια χώρα μπορεί χώρα να μπορεί να εκδιωχθεί από τη Ζώνη του Ευρώ. Ωστόσο, η όποια συζήτηση για δημιουργία κυνέρνησης με στόχο την απαλλαγή από το Μνημόνιο και τις υποχρεώσεις που απορρέουν απο τις δανειακές συμβάσεις οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην αναγκαστική έξοδο της Ελλάδος από το Ευρώ με δική της πρωτοβουλία."

Η Alpha Bank μας πληροφορεί λοιπόν ότι ενώ δεν υπάρχει απολύτως κανένας τρόπος για να μας διώξουν από το Ευρώ, παρ όλα αυτά η απαλλαγή από το μνημόνιο οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην έξοδο. Αν δε βρίσκετε τα μαθηματικά στην εξίσωση της Alpha Bank, είναι επειδή αυτά δεν υπάρχουν. Η Alpha Bank όπως και οι υπόλοιπες χρεοκοπημένες ελληνικές τράπεζες καίγονται να ολοκληρωθεί η εφαρμογή του PSI το οποίο προβλέπει την ανακεφαλαιοποίησή τους με 50 δις ευρώ. Η ανακεφαλαιοποίηση αυτή είναι το αντάλλαγμα για το κούρεμα των τραπεζικών ομολόγων συνολικής αξίας 26 περίπου δις που έγινε το Μάρτιο. Οι έλληνες τραπεζίτες ανυπομονούν να πάρουν αυτά τα λεφτά που συμφωνήθηκαν στο PSI, ενώ παράλληλα εύχονται να μην τεθεί το ζήτημα της απόκτησης κοινών μετοχών από το κράτος αλλά αυτό να περιορισθεί στις προνομιούχες. Με αυτό τον τρόπο, θα εξασφαλίσουν ότι θα κρατήσουν τον έλεγχο των χρεοκοπημένων τους μαγαζιών, χωρίς να βάλουν δεκάρα τσακιστή. Έτσι η Alpha Bank εκδίδει αυτή τη γελοία ανακοίνωση, όπου ουσιαστικά μας πληροφορεί για το πόσο καίγεται να γίνει η ανακεφαλαιοποίηση και να τσεπώσει μερικά δις χωρίς αντάλλαγμα.

Κατ' αρχάς λοιπόν δεν υπάρχει απολύτως κανένας de jure τρόπος ή μηχανισμός που να προβλέπει την πιθανότητα της εξόδου οποιασδήποτε χώρας από τη ζώνη του Ευρώ και σε αυτό συμφωνεί ακόμα και η Alpha Bank. Δεύτερον υπάρχει ένας de facto τρόπος για να επιτευχθεί η "εθελοντική" έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ και αυτός είναι η διακοπή χρηματοδότησης των Ελληνικών τραπεζών από την Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα. Αλλά και αυτός ο τρόπος είναι πλεόν απίθανος. Πρώτον η ΕΚΤ όπως άλλωστε και κάθε Κεντρική Τράπεζα με βάση το καταστατικό της, είναι διοικητικά ανεξάρτητη. Με λίγα λόγια οι Γερμανοί δεν έχουν κανένα δικαίωμα να τη διατάξουν να διακόψει τη χρηματοδότηση προς οποιαδήποτε χώρα ή τράπεζα μέλους της ζώνης. Αλλά ας κάνουμε την υπόθεση εργασίας ότι οι Γερμανοί κάνουν ότι γουστάρουν.

Το πρώτο ουσιαστικό πρόβλημα είναι ότι θα δημιουργηθεί ένα τεράστιο πολιτικό αλαλούμ καθώς μία τέτοια κίνηση, θα αναδείξει μία και καλή τον ελέφαντα στο δωμάτιο που λέγεται κρίση του ευρώ. Όλοι θα ψάχνουν να βρουν ποιός θα είναι ο επόμενος που θα βγει. Δεν ακούγεται πολύ βιώσιμο μεσοπρόθεσμα.

Δέυτερον μία τέτοια κίνηση ενέχει τεράστιο ρίσκο για την υπόσταση του ίδιου του Ευρώ. Όταν χώρες όπως η Πορτογαλία και η Ιρλανδία βρίσκονται ήδη εκτός αγορών, και χώρες όπως η Ισπανία και η Ιταλία βρίσκονται μερικές εβδομάδες ή έστω μήνες πριν από τη δική τους ηρωική έξοδο από τις αγορές, μία διακοπή χρηματοδότησης θα επέφερε την αρχή του ντόμινο και τελικά το τέλος του ευρώ.. Εδώ και μερικές μέρες το κόστος δανεισμού της έχει περάσει το λεγόμενο point of no return και ακολούθως ο Ραχόι ετοιμάζεται να τραβήξει έναν ΓΑΠ. Η πιθανότητα λοιπόν να επιλέξουν κάτι τέτοιο οι εταίροι μας με βάση αυτά τα δεδομένα είναι σχεδόν μηδενική. Αν η ΕΚΤ τραβήξει την πρίζα στον ELA ουσιαστικά καταδικάζει ολόκληρο το Ευρωσύστημα καθώς καμία περιφερειακή κατάθεση δε θα είναι πλέον ασφαλής. Δικαίως όμως μπορεί να έχετε τις επιφυλάξεις σας. 

Στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, και στις αρχές αυτής, συνέβησαν δύο σημαντικά γεγονότα τα οποία καταδεικνύουν τις πραγματικές προθέσεις των εταίρων μας. Τα καλά νέα για την Alpha Bank, αλλά και για τον ελληνικό λαό, είναι ότι δεν τίθεται -για το εγγύς μέλλον- κανένα ζήτημα εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ ανεξαρτήτως του τι θα γίνει τελικά με τα μνημόνια. Δικαίως, θα μου πείτε και ποιός είσαι εσύ ρε μάγκα που μας λες κάτι τέτοιο με τόση σιγουριά από τον καναπέ σου; Όχι σας διαβεβαιώ, δεν έχω καμία εσωτερική πληροφόρηση. Πάμε να δούμε τι εννοώ.

Οι Γερμανοί όπως είναι φυσικό δεν έμειναν πολύ ευχαριστημένοι με τις ελληνικές εκλογές. και έτσι από την πρώτη στιγμή πέρασαν στην επίθεση με δηλώσεις. Παραδείγματος χάριν, ο αξιαγάπητος κύριος Σόιμπλε είπε ότι θέλει την Ελλάδα στο Ευρώ, ότι πρέπει να γίνουν τα πάντα για να μείνει η Ελλάδα στο ευρώ, ότι οι Έλληνες πρέπει να αποφασίσουν τι θέλουν και άλλα τέτοια χαριτωμένα. Αυτό το γαιτανάκι συνεχίζεται στα Eurogroup όπου διαρρέουν ειδήσεις που θέλουν τα κράτη μέλη της ζώνης να προετοιμάζονται (εδώ γελάμε) για την πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας και άλλα τέτοια ωραία. Όμως την ίδια στιγμή που οι Γερμανοί κάνουν αυτές τις -instant hit- δηλώσεις, πίεζουν τον Ντράγκι να στείλει λεφτά στις ελληνικές τράπεζες. Περιέργως αυτό δε γίνεται instant hit στα τοπικά μίντια.

Η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα έχει φαγωθεί εδώ και καιρό να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα η ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών που συμφωνήθηκε με το PSI. Η διαδικασία καθυστερεί από την Ελληνική πλευρά, καθώς ως κλασσικοί χαλαροί τύποι έχουμε αργήσει με ορισμένες ασήμαντες διαδικασίες, αλλά και με μερικές διόλου ασήμαντες αποφάσεις. Μία από αυτές τις αποφάσεις είναι το θέμα των κοινών ή προνομιούχων μετοχών. Προσωπικά αυτό το θεωρώ ως το σημαντικότερο ζήτημα της χρονιάς. Σημαντικότερο και από τις εκλογές, σημαντικότερο και από τα PSI, σημαντικότερο και από τα δημοψηφίσματα, σημαντικότερο και από τη Eurovision. Το ζήτημα αυτό όπως θα δούμε στα επόμενα posts, θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό την Ελληνική ανάπτυξη ή την απουσία αυτής, τα επόμενα κρίσιμα χρόνια. Φυσικά στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή η δημόσια συζήτηση αφορά τη μετενέργια, τις δηλώσεις Στρατούλη, τη συμμαχία Μάνου με τον εθνικοσοσιαλιστή Τζήμερο και άλλες μπαρούφες που στην πραγματικότητα δεν θα έπρεπε να αφορούν κανέναν. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι οι τραπεζίτες δεν θέλουν να συζητηθεί το θέμα των κοινών μετοχών, καθώς έτσι κινδυνεύουν να χάσουν τον έλεγχο των μαγαζιών τους από το κράτος. Θυμίζω, των τραπεζών που οι ίδιοι χρεοκόπησαν, αλλά αυτό θα το δούμε αναλυτικότερα σε άλλη ενότητα.

Τελοσπάντων δε βαριέσαι, η ΕΚΤ, καθώς ανησυχεί με την κατάσταση των Ελληνικών τραπεζών και γενικότερα με τη σταθερότητα του Ευρωσυστήματος, αποφάσισε να προχωρήσει στο πρώτο στάδιο της ανακεφαλαιοποίησης, αποδεσμεύοντας τα πρώτα 18 από τα συνολικά 50 δις, την προηγούμενη εβδομάδα. Όλα αυτά φυσικά συμβαίνουν ενώ οι Γερμανοί (που ουσιαστικά διαχειρίζονται την ΕΚΤ), γνωρίζουν ότι δεν έχουμε κυβέρνηση εδώ και 2 εβδομάδες, ότι θα πάμε σε νέες εκλογές, και ότι πρώτο στις δημοσκοπήσεις είναι ένα κόμμα το οποίο πιθανότατα θα ζητήσει την επαναδιαπραγμάτευση του μνημονίου, ή τελικά θα το καταγγείλει.

Τώρα πείτε με περίεργο, αλλά εγώ προσωπικά δεν θα έδινα δεκάρα τσακιστή σε κάποιον που σκοπεύει να με εκβιάσει ή τελοσπάντων να μην τηρήσει τα συμφωνηθέντα.  Αν θέλετε να το πάμε ακόμα πιο μακρυά, θα έπαιρνα τα μέτρα μου, ώστε να μπορώ να έχω όσο το δυνατό μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ και να μπορώ και εγώ να τον εκβιάσω όταν έρθει η ώρα της διαπραγμάτευσης. Δηλαδή αν ήμουν Γερμανός πολιτικός και σκόπευα να πετάξω με κάποιον τρόπο την Ελλάδα εκτός νομίσματος, δεν υπήρχε περίπτωση να έδινα στους τεμπέληδες Έλληνες ούτε ευρώ. Παρ όλα αυτά μας έδωσαν 18 ολόκληρα δις. Αυτό για εμένα που δε δουλεύω στην Aplha Bank, είναι μία πεντακάθερη ένδειξη ότι δε σκοπεύει κανένας να μας πετάξει εκτός ευρώ. Αλλά ξέχασα, υπάρχει η καταρραμένη η μαθηματική ακρίβεια των έγκυρων αναλυτών της Alpha Bank που με διαψεύδει.

Επίσης η ΕΚΤ σε μία κίνηση πανικού, αποφάσισε χθες να χορηγήσει στις Ελληνικές τράπεζες άλλο ένα πακέτο "έκτακτης ρευστότητας", επιπλέον των πρώτων 18 δις της ανακεφαλαιοποίησης. Αυτή η νέα "έκτακτη ρευστότητα" αγγίζει το διόλου ευκαταφρόνητο ποσό των 100 δις. Σε περίπτωση που δε γνωρίζεις, η φράση "έκτακτη ρευστότητα" περιγράφεται σχηματικά από τη λέξη "τύπωμα" μόνο που αυτό γίνεται πλέον με το πάτημα ενός κουμπιού. Η κάθε χρεοκοπημένη τράπεζα πληκτρολογεί πόσα δις της λείπουν για να συνεχίσει να λειτουργεί, ειδοποιεί τον καταιδρωμένο Ντράγκι, και αυτός τους στέλνει μερικά απιθανοδις. Για να καταλάβεις πόσο έκτακτη είναι αυτή η διαδικασία, πλέον το τύπωμα έχει καθιερωθεί κάθε 2-3 μήνες από το Δεκέμβριο. Φυσικά πρόκειται για άλλη μία σούπερ αποτυχία του ευρωσυστήματος η οποία βυθίζει το μέσο Ευρωπαίο (ναι και εσένα) στην φτώχεια αλλά αυτό θα το δούμε σε άλλη ενότητα. Το σημαντικό που κρατάμε και από αυτή την είδηση, είναι ότι οι προθέσεις τόσο των Γερμανών όσο και της ΕΚΤ είναι όχι μόνο να μη μας διώξουν από το ευρώ -ανεξαρτήτως μνημονίων- αλλά επιπλέον να βοηθήσουν τις τράπεζές μας με κάθε δυνατό τρόπο μπας και γλιτώσουν την κατάρρευση του ευρωσυστήματος -για την ώρα τουλάχιστον.

Για να το πούμε σχηματικά, ειμαστε όλοι μαζί δεμένοι με αλυσίδες, πάνω σε έναν τιτανικό που βουλιάζει γρήγορα. Οι εταίροι λένε στην Ελλάδα ότι αν κρατήσει την αναπνοή της θα σωθεί και εκείνη αρνείται να το κάνει επειδή ξέρει ότι έτσι απλώς θα επισπεύσει τον θάνατό της. Ταυτόχρονα η Ελλάδα προσπαθεί να δείξει την τρύπα η οποία προκαλεί τη βύθιση του πλοίου. Οι υπόλοιποι απαντούν ότι δεν υπάρχει τρύπα και οτι απλώς η Ελλάδα είναι ειδική περίπτωση και ο λόγος που βυθιζεται το καράβι είναι επειδή δεν έχει χάσει αρκετά κιλά. Οι εταίροι απειλούν ότι θα σπρώξουν την Ελλάδα να πέσει στο νερό επειδή αρνείται να τους υπακούσει. Ενώ διαμηνύουν σε όλους τους τόνους ότι θα φορέσουν σωσίβια και θα σωθούν ακόμα και στα παγωμένα νερά του Ατλαντικού, ταυτόχρονα δίνουν στην Ελλάδα όσο οξυγώνο έχουν για να μην σκάσει. Αν σας ακούγεται σουρεαλιστικό όλο αυτό τότε μάλλον έχετε τα λογικά σας.

Παράλληλα εγώ δε βλέπω τι κέρδος θα είχαν θεωρητικά να μας πετάξουν εκτός ευρώ. Αντιθέτως βλεπω πάρα πολλούς λόγους για να μη μας διώξουνε ακόμα κι αν τελικά προβούμε σε στάση εξωτερικών πληρωμών και την άποψη αυτή φαίνεται να συμμερίζεται τόσο ο Πρόντι, όσο και ο Μόντι. Ένας αρκετά σοβαρός λόγος είναι το γεγονός ότι η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ είναι μία εξαιρετικά τζογαδόρικη κίνηση η οποία ενέχει τον κίνδυνο να γονατίσει το Ευρωπαικό τραπεζικό σύστημα πολύ άμεσα. Οι Γερμανοί επιμένουν ότι έχουν πάρει τις προφυλάξεις τους και ότι όλα είναι υπολογισμένα, αλλά ακόμα και ο πιο άσχετος που δουλεύει σε τράπεζα γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο είναι περισσότερο ένα ευχολόγιο, παρά μία βεβαιότητα. Τη στιγμή που η Ελλάδα θα τεθεί εκτός ευρώ, θα γίνει μία μαζική φυγή κεφαλαίων από όλες τις χώρες της περιφέρειας, προς τις χώρες του πυρήνα.

Οι πολύ άμεσες υπολογίσιμες απώλειες για τη Γερμανία και τη Γαλλία, ανέρχονται στα 89,8 δις και 66,4 δις ευρώ αντίστοιχα. Αυτά χωρίς να υπολογίζουμε τις απώλειες των τραπεζών των δύο αυτών χωρών, οι οποίες σε ένα εκπληκτικά συντηριτικό σενάριο που θέλει τη δραχμή να υποτιμάται κατά 50% έναντι του ευρώ, υπολογίζονται γύρω στα 19,8 δις για τις Γαλλικές τράπεζες και γύρω στα 4,5 δις ευρώ για τις Γερμανικές τράπεζες. Σύνολο δηλαδή 95 περίπου δις για τους Γερμανούς και 86 περίπου δις ευρώ για τους συμπαθέστατους Γάλλους Όλα αυτά φυσικά χωρίς να υπολογίζουμε τις τεράστιες ζημιές του ιδιωτικού τομέα καθώς και των υπόλοιπων μελών της ζώνης του Ευρώ και των τραπεζών τους. Επίσης όλα αυτά, χωρίς να υπολογίζουμε τον ηθικό κίνδυνο (το λεγόμενο moral hazard) μίας τέτοιας κίνησης, που με βεβαιότητα θα οδηγήσει σε ντόμινο. Ενδεικτικά η εκτίμιση των traders του zerohedge υπολογίζει το κόστος εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ γύρω στα 1.385 τρις ευρώ, ή αλλιώς, το 56% του Γερμανικού ΑΕΠ. Με λίγα λόγια, με τον πιο συντηριτικό μαθηματικό υπολογισμό, τους Γερμανούς, (και τους υπόλοιπους εταίρους μας) τους συμφέρει καλύτερα να αποπληρώσουν από τη τσέπη τους όλο το ελληνικό χρέος και να μας δώσουν καβάτζα 100-200 δις για να τα φάμε σε σουβλάκια και να πάμε στον αγύριστο, παρά να μας πετάξουν εκτός ευρώ. Κοινώς δεν είμαστε μία απλή περίπτωση που μπορεί να αντιμετωπιστεί όπως αντιμετωπίστηκε για παραδειγματισμό η Lehman Brothers στις ΗΠΑ. 

Επίσης η Ελλάδα παρά την κατακόρυφη πτώση στην κατανάλωση, συνεχίζει να αποτελεί μία έστω συρρικνωμένη αγορά, στην οποία εξάγουν οι Γερμανοί και οι φίλοι μας οι Γάλλοι. Τι να πρωτοθυμηθούμε.. από τα φτωχά πλην τίμια Lidl, τη Siemens, την Hochtief, τον κολωσσό ThyssenKrupp, τις εξαγωγές αυτοκινήτων και ένα σωρό άλλα. Σε περίπτωση εξόδου της Ελλάδας χάνουν καταρχάς μία κεκτημένη αγορά αφού όλα αυτά θα γίνουν πλέον μακρινό όνειρο για τον έλληνα εργαζομενο. Αν αναλογιστούμε ότι η Γερμανία στηρίζει την οικονομική της ηγεμονιά καθαρά στις εξαγωγές εντός της ΕΖ, μία διεύρυνση της ύφεσης (το οποίο είναι ένα ονειρικό σενάριο σε σχέση με αυτό που θα συμβεί αν μας διώξουν) στις υπόλοιπες χώρες της ΕΖ σημαίνει πολλά προβλήματα για τη Γερμανία. Φυσικά επειδή το επικρατέστερο σενάριο δεν είναι η διεύρυνση της ύφεσης αλλά η διάλυση της ΕΖ, αυτό σημαίνει και οικονομική καταστροφή για τη Γερμανία που πλέον θα είναι με ένα ανατιμημένο μάρκο. Επιπλέον οι Γερμανικές εταιρείες έχουν πάρει σειρά (Deutche Telekom, Deutche Post κλπ) για να πάρουν μέρος στο επερχόμενο πάρτυ των αποκρατικοποιήσεων του Ελληνικού Δημοσίου. Νομίζετε ότι όλοι αυτοί θα αφήσουν τον αξιοθρήνητο κύριο Σόιμπλε να τους το χαλάσει επειδή αυτός έχει μία έκδηλη εμπάθεια με τους τεμπελχανάδες τους νότιους; Προσωπικά δεν πείθομαι.

Παρά τους εμφανείς οικονομικούς λόγους, υπάρχουν και άλλοι σημαντικότατοι που καθιστούν την έξοδο εξαιρετικά απίθανη. Η Ελλάδα βρίσκεται σε ένα γεωγραφικό σημείο όπου παραδοσιακά παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλο γεωπολιτικό ενδιαφέρον. Αυτό το γνωρίζουν κ οι πέτρες, επομένως δεν θα επεκταθώ. Επιγραμματικά, κανένας δυτικός δεν θα ήθελε να μας αφήσει στην τύχη μας, διότι ξέρουν πολύ καλά πως είμαστε ειδικοί στο να βγάζουμε μόνοι τα μάτια μας, και να τα κάνουμε μούσκεμα. Επιπλέον υπάρχει και η εξαιρέτικα ασταθής τουρκικη οικονομία η οποία έχει μία παράδοση να φουσκώνει και να σκάει σαν μπαλόνι κάθε 15-20 χρόνια. Απ ότι φαίνεται πλησιάζουμε σε αυτό το υπέροχο σημείο καθώς η Τουρκία βιώνει μία πιστωτική επεκτασούλα λόγω των εμπορικών ανισορροπιών (λέγε με χρήμα που σκάει από την ασταθή Ευρωζώνη). Εν πάση περιπτώση, αυτό το γνωρίζουν και οι Αμερικάνοι, και οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, και κάτι μου λέει ότι δεν θά ήθελαν να αποσταθεροποιηθεί η ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής μεσογείου...

Η πραγματικότητα είναι ότι οι πολιτικές λιτότητας των Γερμανών απέτυχαν παταγωδώς όπου εφαρμόστηκαν ανά την Ευρωζώνη όπως ήταν αναμενόμενο, και τώρα οι Γερμανοί τα έχουν χαμένα. Αργά η γρήγορα (εγώ ποντάρω στο γρήγορα) θα πρέπει να αποφασίσουν αν θέλουν να προχωρήσουν με τη δημοσιονομική ενοποίηση, ή αν τελικά το ευρώ θα αποτελεί μία αρπαχτή για το Γερμανικό κεφάλαιο, που σημαίνει περιληπτικά: "ότι φάγαμε, ότι ήπιαμε, και ότι άρπαξε ο κώλος μας". Κοινώς αν δεν δεθούν με το ευρώ, θα πουν arriverderci στους τεμπέληδες νότιους με ηρωική έξοδο. Σε αυτή την περίπτωση διαλύεται το ευρώ και το τι επακολουθεί είναι πλεόν ιστορία. Προσωπικά θεωρώ πιο πιθανή μία Γερμανική έξοδο παρά μία Ελληνική. Ο Ελληνικός λαός έχει εκδηλώσει σαφή και ρητή πρόθεση να μείνει στο ευρώ όποτε τέθηκε το ερώτημα. Αντιθέτως οι Γερμανοί, διαμυνήουν σε όλους τους τόνους εδώ και 2μισι χρόνια ότι δεν είναι διατεθημένοι να αναλάβουν τα χρέη της υπόλοιπης ευρωζώνης (για τα οποία είναι συνυπέυθυνοι) και άρα δεν είναι έτοιμοι για τη δημοσιονομική ένωση. Το ζήτημα είναι καθαρά των Γερμανών και δε μας αφορά ως προς τα μνημόνια και την εφαρμογη των πολιτικών λιτότητας.

Θα πει έυλογα κάποιος ότι είναι εξαιρετικά τζογαδόρικο να ποντάρουμε στο ότι οι συνομιλητές μας θα αντιδράσουν με συγκεκριμένο τρόπο σε μία ενδεχόμενη στάση πληρωμών της Ελλάδας. Σωστό. Στο κάτω κάτω αν οι πολιτικοί και γενικότερα οι άνθρωποι έπαιρναν αποφάσεις με σωστούς εκλογικευμένους υπολογισμούς, τότε θα είχαμε γλιτώσει κανά 2 παγκοσμίους πολέμους, μερικούς εμφυλίους και κανά δυό πυρηνικές καταστροφές. Το ζήτημα είναι ότι πρώτον οι Γερμανοί δεν φαίνεται να έχουν την παραμικρή διάθεση να μας πιέσουν ουσιαστικά αλλά μονάχα επικοινωνιακά. Δεύτερον οι συνέπειες μίας τέτοιας απόφασης δηλαδή της ενδεχόμενης διακοπής της χρηματοδότησης των Ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ πριν ολοκληρωθεί το PSI, θα σημαίνει ότι οι Γερμανοί είναι διατεθημένοι να διαλύσουν το ευρώ. Για κάτι τέτοιο προφανώς δεν θα φταίει το εκλογικό αποτέλεσμα στην Ελλάδα, αλλά η αδυναμία των Γερμανών πολιτικών να εξηγήσουν στους ψηφοφόρους τους πόσο μαντάρα τα έχουν κάνει. Έτσι αν τελικά αποφασίσουν να τραβήξουν την πρίζα, η Ελλάδα δεν θα αποτελεί το λόγο, αλλά την αφορμή. Τρίτον προσωπικά πιστεύω ότι η παραμονή στο status quo, δηλαδή στην προσπάθεια τήρησης των όρων της δανειακής είναι ο πιο γρήγορος δρόμος για την εθελοντική έξοδο, αλλά αυτό θα το αναλύσω σε άλλη ενότητα.


Στο δια ταύτα, κάθε φορά που σας λένε ότι θα μας διώξουν από το ευρώ, να τους ρωτάτε με ποιό τρόπο θα γίνει αυτό. Εγώ που το ψάχνω εδώ και καιρό, δεν έχω βρει ακόμα απάντηση και ειλικρινά με ενδιαφέρει...