Wednesday, July 18, 2012

Λύση υπάρχει αλλά βρίσκεται στο Διάστημα

(Νεο)μερκαντιλισμός
Ο μερκαντιλισμός είναι μία πολύ παλιά σχολή οικονομικής σκέψης που ευδοκίμησε περίπου μεταξύ 15ου και 18ου αίωνα, τα χρόνια δηλαδή όπου η αποικιοκρατία βρισκόταν στα φόρτε της. Η βασική ιδέα του μερκαντιλισμού ήταν η δημιουργία μονοπωλίων, η προστασία ραντιέρηδων (από το γαλλικό rentier, κοινώς οι γνωστές σε εμάς συντεχνίες), εις βάρος της εργατικής παραγωγικής τάξης, η μεγιστοποίηση της παραγωγής χωρίς την παράλληλη ανάπτυξη της εσωτερικής κατανάλωσης, η μεγιστοποίηση των εξαγωγών, και τέλος η μείωση των εισαγωγών. Αυτό το μοντέλο διαχείρισης μεσουρανούσε στην αποικιοκρατική Ευρώπη που εκμεταλλευόταν τις πρώτες ύλες των αποικιών της, τις επεξεργαζόταν μέσω ενός χαμηλού εργατικού κόστους, και τις εξήγαγε αποσπώντας την υπεραξία.

Thursday, July 5, 2012

Ένας (Κεντρικός) Τραπεζίτης μετράει τις φούσκες

Όταν το 2000 κατέρρεε η φούσκα του dot.com στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, η χώρα που χτυπήθηκε περισσότερο στην Ευρώπη ήταν η Γερμανία. Το ίδιο άλλωστε συνέβη και το 2008 με την κατάρρευση της χρηματοπιστωτικής φούσκας των subprimes. Από το 2000 μέχρι το 2002 ο Γερμανικός τεχνολογικός δείκτης Neuer Markt έχασε το 96% της αξίας του με αποτέλεσμα τελικά να κλείσει. Η Γερμανική οικονομία γενικότερα στις αρχές της δεκαετίας δε μεσουρανούσε. Η είσοδος της οικονομίας στο ευρώ, είχε ως συνέπεια την έκθεση των κρατικών γερμανικών τραπεζών σε αυξημένο ανταγωνισμό καθώς δεν είχαν πλέον τη δυνατότητα να λαμβάνουν κρατικές εγγυήσεις. Η χώρα με την είσοδό της στο κοινό νόμισμα οδηγήθηκε σε μία έλλειψη ρευστότητας, με αποτέλεσμα οι Γερμανικές τράπεζες, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις να μην έχουν πλέον πρόσβαση σε εύκολο δανεισμό. Η εσωτερική κατανάλωση και οι εισαγωγές προιόντων σημείωσαν κατακόρυφη πτώση, ενώ αρκετές επιχειρήσεις και νοικοκυριά προσπαθούσαν ταυτόχρονα να αποταμιεύσουν και να αποπληρώσουν το χρέος τους (deleveraging). Αυτό όπως έχουμε δει και στην Ελλάδα είναι συνταγή ύφεσης.